တခါက နတၡတၲေဗဒပညာရွင္တၪီးႏွင့္ ‘၂၀ ရာစုႏွစ္၏ ကမBာ့လူသား’ (ၥနမၽသည သ္ အ့န ဃနညအကမပ) အႁဖစ္ေရြးခၽယ္ႁခင္းခံခဲ့ရသူ သိပံပညာရွင္ႄကီး အဲလ္ဘတ္အိုင္စတိုင္း (ဗူဘနမအ ႏငညၽအနငည) တို႔ေတြ႔ဆံုႂကရာ နတၡတၲပညာရွင္မွ ‘လူသည္ စႂကာဝဠာႄကီးႏွင့္ ႏိႈင္းစာလွ်င္ ဘာမွမေႁပာပေလာက္ေသာ အရာဝတၴဳကေလးႁဖစ္ေႂကာင္း’ ေႁပာရာ အိုင္စတိုင္းမွ ‘ထို ဘာမွမေႁပာပေလာက္ေသာ လူ ကပင္ စႂကာဝဠာအေႂကာင္းကိုသိေနႁခင္းႁဖစ္ေႂကာင္း’ ႁပန္ေႁပာခဲ့ေလသည္။ဤသတၲေလာက၌ ‘လူ’ သည္ၪီးေႏွာက္ၪာဏ္စြမ္းရည္အႁမင့္မားဆံုးႏွင့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈအားအေကာင္းဆံုးသက္ရွိႁဖစ္သည္။ ထိုေႂကာင့္လည္း လူသည္ ဤေလာကရွိ တႁခားသက္ရွိမၽားအားလံုးကိုလႊမ္းမိုးထားႏိုင္ႁခင္းပင္ႁဖစ္သည္။ သို႔ႁဖစ္ရာ ထို ‘လူ’ ဟူေသာသတၲဝါကို နည္းလမ္းႁပရာ၊ ပညာေပးရာ၊ ဆံုးမ ရာ၌ တႁခားသက္ရွိမၽားကိုႁပဳမူသကဲသို႔ ‘တုတ္တခၽက္ႁပ၊ ေကၽာတခၽက္သပ္၊ အစာတလုပ္ေကြၽး’ ပံုစံမၽိဳးေလာက္ႁဖင့္မလံုေလာက္ေခၽ။ လူကိုပညာေပးရာ၊ ဆံုးမ ရာ၌ တိုက္ရိုက္ခၽၪ္းကပ္ရသည္မၽားရွိသကဲသို႔ သြယ္ဝိုက္ေသာနည္းလမ္းကိုအသံုးႁပဳရသည္မၽားလည္းရွိသည္။ တိုတိုတုတ္တုတ္ေႁပာႁပ၍အဆင္ေႁပမႈမၽားရွိသလို ရွည္ရွည္ေဝးေဝးရွင္းလင္းေဟာေႁပာမွ လိုရာေရာက္ႏိုင္သည္မၽားလည္းရွိသည္။ တခၽိဳ႔အေႁခအေန၌ တိုက္ရိုက္တည့္တိုးႄကီး ေဟာကနဲ၊ ဒိုင္းကနဲ ပံုစံမၽိဳးႁဖင့္အလုပ္ႁဖစ္သလို တခါတရံ၌ ၪပမာ၊ ၪပေမယၽမၽားႁဖင့္ ခိုင္းႏိႈင္းတန္ဆာဆင္ေႁပာႁပပါမွ ဟန္ကၽသည္မၽားလည္းရွိေပသည္။ သို႔ႁဖစ္ရာ ထိုကဲသို႔ၪပမာ၊ ၪပေမယၽကေလးမၽားႁဖင့္ခိုင္းႏိႈင္းတန္ဆာဆင္ကာ ‘လူ’ မၽားကို ဆံုးမပညာေပးမႈမၽား ကမBာ႔ေနရာေဒသအႏွံ႔အႁပား၌ လူသားတို႔သမိုင္းတေလွ်ာက္တြင္ပံုစံမၽိဳးစံုႁဖင့္ တည္ရွိခဲ့ႂကသည္။ ယခုလည္းတည္ရွိေနႂကသည္။ ေနာင္ကိုလည္း တည္ရွိေနႂကၪီးမည္ပင္။ ထိုသို႔ ၪပမာ၊ ၪပေမယၽေလးမၽားႁဖင့္ခိုင္းႏိႈင္းေႁပာဆိုမႈမၽား၌ ႁမန္မာႏိုင္ငံတြင္ဆိုလွ်င္ သဂၤဇာဆရာေတာ္ဘုရားႄကီး၏ ၪပမာမၽားမွာ လြန္စြာနာမည္ႄကီးေပသည္။ပံုဝတၲဳတိုငယ္မၽားႁဖင့္ လူမၽားကို ဆံုးမ၊ လမ္းႁပ ရာ၌ အီစြတ္ ၏ပံုႁပင္မၽားမွာ ကမBာတြင္ အေကၽာ္ႂကားဆံုးပံုဝတၲဳမၽားပင္ႁဖစ္ပါသည္။ အီစြတ္ပံုႁပင္ ၇၀ နီးပါးခန္႔ကို ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ႂကည့္ရာ ထူးႁခားေသာအခၽက္မၽားကို ကြၽန္ေတာ္ေအာက္ပါကဲ့သို႔သြားေတြ႔ရပါသည္။(က) အီစြတ္သည္ သူ၏ ပံုႁပင္တပုဒ္ခၽင္းစီကို တိကၽေသာ ရည္ရြယ္ခၽက္တခုစီႁဖင့္ ေႁပာဆိုခဲ့ႁခင္း(ခ) ပံုႁပင္ပါ အဓိကဇါတ္ေကာင္အမၽားစုမွာ တိရစျြာန္မၽားႁဖစ္ႁခင္း(ဂ) သမိုင္းမွတ္တမ္းမွတ္ရာမၽား၏အဆိုအရ အီစြတ္သည္ ပညာတတ္ႄကီးတၪီးမဟုတ္သည္သာမက ‘ကြၽန္’ တၪီးႁဖစ္ခဲ့ႁခင္း။ (ဃ) အီစြတ္ကြယ္လြန္ႃပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ဝ ေကၽာ္မွ သူ႔ပံုႁပင္စုစည္းမႈစာအုပ္ စ တင္ေပၚေပါက္လာႁခင္းအီစြတ္သည္ လူ႔သေဘာ၊ လူ႔သဘာဝတို႔ကို အတိုင္းအတာတခုထက္ပို၍ နားလည္တတ္ခဲ့သူ၊ လူတို႔၏ ပညာၪာဏ္အေႁမာ္အႁမင္ရွိမႈ၊ ႄကီးကၽယ္ႁမင့္ႁမတ္မႈ မၽားကိုလည္းေကာင္း၊ လူတို႔၏ မိုက္မဲမႈ၊ ယုတ္ၫံ့သိမ္ဖၽင္းမႈ အစ ရွိသည္မၽားကို လည္းေကာင္း အေတာ္ပင္ စူးရွစြာႂကည့္တတ္၊ ႁမင္တတ္ခဲ့သူတၪီးႁဖစ္သည္။ ‘လူ’ ဟူေသာသတၲဝါသည္ အတု ႏွင့္ အစစ္ တြင္ အစစ္ ကို ပို၍ႁမတ္ႏိုး၊ တန္ဘိုးထားစရာႁဖစ္ရေကာင္းမွန္းသိေသာ္လည္း ‘အတု’မၽားတြင္ပို၍သာယာယစ္မူးတတ္ေသာသေဘာရွိသည့္ သတၲဝါႁဖစ္သည္။ မၽက္စိကန္း ေနသူတၪီးကို ‘အကန္း’ ဟုတိုက္ရိုက္သြားေႁပာ၍မရေခၽ။ ေလာဘအလြန္ႄကီးသူတၪီးကို ‘ေလာဘႄကီး’ ေႂကာင္း သြားေႁပာ၍မႁဖစ္။ တနည္းအားႁဖင့္ သက္ရွိသတၲဝါမၽားအားလံုးထဲတြင္ ‘လူ’ သည္ အရာရာကို ေဝဖန္တတ္သည့္ ‘အေဝဖန္တတ္ဆံုး’ သက္ရွိႁဖစ္သကဲ့သို႔ ထို ‘ေဝဖန္မႈကို မႄကိဳက္ဆံုး’ ေသာ သတၲဝါမွာလည္း ‘လူ’ ပင္ႁဖစ္သည္။ သို႔ႁဖစ္ရာ ကြၽန္ေတာ္အထက္တြင္တင္ႁပခဲ့သလိုပင္ လူသားမၽားကို သည္အတိုင္းပညာေပးသည္ထက္ (လူသားတို႔က မိမိတို႔ထက္နိမ့္ကၽသည္ဟုယံုႂကည္ႂကေသာ) တိရစျြာန္မၽားႁဖင့္ခိုင္းႏိႈင္းကာ ပညာေပးမႈမွာ ပို၍သင့္ေတာ္ေကာင္းမြန္ေႂကာင္းကို အီစြတ္ ေကာင္းစြာရိပ္မိ၊ သိရွိခဲ့သည္။ ထိုေႂကာင့္လည္း တိရစျြာန္မၽားႏွင့္ခိုင္းႏိႈင္းလွ်က္ မိမိေႁပာလိုသည္ကို တိုတိုတုတ္တုတ္ႏွင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ေႁပာကာ လူမၽားကို ပညာေပးဆံုးမ ခဲ့သည္။ တနည္းအားႁဖင့္ အီစြတ္ သည္ ‘လူမၽားကိုပညာေပး ဆံုးမ ရန္’ ဟူသည့္ သူ၏ရည္မွန္းခၽက္ပန္းတိုင္သို႔ ရိုးစင္းေသာ္လည္း ပညာပါလွသည့္ လိမၼာပါးနပ္မႈအႁပည့္ႁဖင့္ ေရာက္ေအာင္ခၽီတက္ႏိုင္ခဲ့သူႁဖစ္သည္။ စကားမေႁပာတတ္သည့္ ႁခေသၤ႔ ႏွင့္ ေတာဝက္တို႔စကားအခၽီအခၽေႁပာခန္းကိုဖတ္ရေသာအခါ စာဖတ္သူ လူသားသည္ ပံုႁပင္ထဲရွိ ဇါတ္ေကာင္မၽားအားလံုးမွာ လူသားမၽားကိုပင္ရည္ၫႊန္းေနႁခင္းႁဖစ္ေႂကာင္း ေကာင္းစြာသိရွိေသာ္ႁငားလည္း အခင္းႁဖစ္ေနႂကသူမၽားမွာ ႁခေသၤ႔ ႏွင့္ ေတာဝက္ တို႔ႁဖစ္ေႂကာင္း မိမိတို႔ႏွင့္ မဆိုင္လြန္းစြာႁမင္ေယာင္၊ ထင္ေယာင္ကာ ဖတ္ႁဖစ္သည္။ ခံစားႁဖစ္သည္။ ဖတ္၍ေကာင္းသည္။ သည္ပံုႁပင္က ဘာ ဆိုလိုေႂကာင္းသင္ခန္းစာကိုေတာ့ယူသည္။ သည္အပိုင္းမွာ အီစြတ္ ၏ပညာအပါဆံုးအပိုင္းပင္ႁဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ အလွ်ၪ္းသင့္၍ ပံုေႁပာကဝိေမာ္ႄကီး အီစြတ္ အေႂကာင္းကိုလည္း စာရွႈသူမၽား ဗဟုသုတအလို႔ငွါ အနည္းငယ္ေႁပာႁပလိုပါသည္။ အီစြတ္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း သံုးေထာင္ (၃၀ဝ၀)ခန္႔က ဂရိႏိုင္တြင္ေပၚေပါက္ခဲ့သူ ပညာရွင္တၪီးႁဖစ္ပါသည္။ တိရိစျြာန္မၽားႏွင့္ ခိုင္းႏိႈင္းကာ လူ႔သေဘာ၊ လူ႔မေနာမၽားကိုေဖၚထုတ္ ပညာေပးသည့္ သူ၏ပံုႁပင္မၽားေႂကာင့္ လြန္စြာနာမည္ႄကီးသူ တၪီးႁဖစ္လာခဲ့ေလသည္။ သူသည္ ေငြဝယ္ကြၽန္ တၪီးႁဖစ္ခဲ့ႃပီး သူ၏ ပညာပါလွေသာ ထိုပံုႁပင္မၽားေႂကာင့္ပင္လွ်င္ ကြၽန္ဘဝ မွလြတ္ေႁမာက္ခြင့္ရ ကာ ဘုရင့္နန္းေတာ္တြင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဧည့္သည္ေတာ္တၪီးပင္ႁဖစ္လာခဲ့သည္ ဟု အဆိုရွိပါသည္။ ထူးႁခားခၽက္တခုမွာ သူ႔တြင္ ေရးသားထားသည့္ မွတ္တမ္းစာမူ ဘာမွ မရွိခဲ့ေခၽ။ အီစြတ္ ေႁပာခဲ့သည့္ ပံုႁပင္မၽားကို ႂကားဖူးလိုက္သူတို႔က သားစၪ္ေႁမးဆက္လက္ဆင့္ကမ္းေႁပာႂကားခဲ့ႂကကာ သူကြယ္လြန္ႃပီး အႏွစ္ ၂၀ဝ ခန္႔ႂကာမွ ပထမၪီးဆံုးေသာ သူ႔ပံုႁပင္စုစည္းမႈစာအုပ္ေပၚထြက္လာခဲ့ေလသည္။ ထိုအခၽိန္မွစ ၍ အီစြတ္၏ပံုႁပင္မၽားကို ကမBာ့ဘာသာ အားလံုးနီးပါးသို႔ ဘာသာႁပန္ဆိုခဲ့ႂကႃပီး ပံုႁပင္အေတာ္မၽားမၽားမွာ ကမBာ့ႏိုင္ငံအသီးသီး၏ စာရိတၲ ႏွင့္ စိတ္ဓါတ္ႁမွင့္တင္ေရးဆိုင္ရာ စာေပမၽားအႁဖစ္ ရပ္လာခဲ့သည္မွာ ယေန႔အခၽိန္ထိပင္ႁဖစ္ပါသည္။အီစြတ္ပံုႁပင္မၽား၏ ကမBာတလႊား ႂသဇာေညာင္းမႈမွာ အံ့ႂသစရာေကာင္းလွသည္။ ေငြဝယ္ကြၽန္ အီစြတ္၏ ပံုႁပင္မၽား သည္ ကမBာ့စာေပေလာကကိုလႊမ္းမိုးႃပီး၊ သူ႔ပံုႁပင္မၽားထဲမွ ေဝါဟာရမၽား၊ အေႂကာင္းအရာမၽားသည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေန႔စၪ္ဘဝေႁပာဆိုသံုးစြဲမႈမၽား၏ စံႁပဳေဝါဟာရမၽားႁဖစ္လာခဲ့သည္အထိပင္ႁဖစ္ပါသည္။ ၪပမာ အဂၤလိပ္စာေပေလာက၌ တစံုတရာကို တိကၽေသခၽာစြာမသိရွိရေသးမီ ႄကိဳတင္စိုးရိမ္ပူပန္တတ္သည့္၊ စိတ္ကူးယၪ္ကာ ႄကိဳတင္ ေပၽာ္ရႊင္တတ္သည့္ လူမၽားကိုသတိေပးေႁပာႂကားသည့္ၪပမာအႁဖစ္ ‘ီသည’အ ခသကညအ ခ့ငခုနညၽ ဘန္သမန အ့နပ ေမန ့ေအခ့နိ၏’ ဟူေသာစကားရပ္မၽား၊ အဆင္ေႁပေခၽာေမြ႔ေနႂကရာမွ အေႂကာင္းမညီၫြတ္၍ ကေတာက္ကဆ ႁဖစ္ႂကရာ တၪီးႏွင့္တၪီး၊ တဖက္ႏွင့္တဖက္ မဖြယ္မရာစကားမၽားသံုးစြဲကာ ေႁပာဆိုတတ္ႂကသည္ကိုရည္ၫႊန္းေႁပာဆိုတတ္သည့္ ‘စပၽစ္သီးေလးေတြေတာ့ခၽၪ္ကုန္ႃပီေဟ႔’ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းေလးမၽားမွာ အီစြတ္ပံုႁပင္မၽားတြင္အေႁခခံေသာစကားရပ္မၽားပင္ႁဖစ္ပါေတာ့သည္။ႁမန္မာစာေပနယ္ထဲတြင္လည္း အေႁခခံပညာမူလတန္းတြင္သင္ယူ ေလ႔လာကတည္းက အီစြတ္ပံုႁပင္ေပါင္းမၽားစြာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ဖတ္မွတ္ေလ့လာခဲ့ႂကႃပီးႁဖစ္ပါသည္။ ၪပမာ ‘ယုန္ႏွင့္လိပ္အေႁပးႃပိဳင္ပြဲ’၊ ‘မစူးစမ္းမဆင္ႁခင္ေသာယုန္သူငယ္’ ၊ ‘အဘိုးအို၏ထင္းစည္းႏွင့္ သားမၽား’ ၊ ‘ေလာဘႄကီးေသာေႁမေခြး’ အစ ရွိသည္တို႔မွာ အီစြတ္ပံုႁပင္ ဘာသာႁပန္မၽားပင္ႁဖစ္ေလသည္။သည္ေနရာ၌ ကြၽန္ေတာ္တင္ႁပလိုသည္မွာ ပါရမီရွင္မၽား၊ အာဂ ပုဂၢိဳလ္မၽားသည္ သူ ႁဖစ္လိုသည္ကိုႁဖစ္ေအာင္၊ သူအလိုရွိသည္ကို ရရွိေအာင္၊ တနည္းအားႁဖင့္ သူ၏ရည္မွန္းခၽက္ႏွင့္ပန္းတိုင္ကို သူ႔နည္းသူ႔ဟန္ႏွင့္သူအေရာက္လွမ္းတက္ႏိုင္ႂကသူမၽားပင္ႁဖစ္ႂကပါသည္။ ဤေဆာင္းပါး၏အပိုင္း(၃) တြင္ကြၽန္ေတာ္တင္ႁပခဲ့သည့္ ဗုဒျြႁမတ္စြာဘုရား၊ ေအသင္ႃမိဳ႔မွ သူရဲေကာင္း၊ ေဂၚရခါးစစ္သည္ေတာ္ တို႔ကဲသို႔ေသာပုဂိၢဳလ္မၽားမွာ မိမိတို႔ပန္းတိုင္သို႔ေရာက္ေအာင္မိမိတို႔သြားေရာက္ရာ၌ ကၽားကုတ္ကၽားခဲ၊ ဇြဲ နပဲသန္သန္၊ သတၲိရွိရွိႁဖင့္ ခၽီတက္ခဲ့ႂကသည့္ အာဇာနည္မၽားပင္ႁဖစ္ႂကပါသည္။ ယခု အီစြတ္ကေတာ့ ထိုသို႔မဟုတ္ေခၽ။ တိုတိုႏွင့္ လိုရင္းကိုသာေႁပာထားသည့္ ပံုတိုေလးမၽားႁဖင့္ သူေပးလိုေသာ ပညာ (သို႔မဟုတ္) အဆံုးအမ ကို လူသားတို႔အား လိမ္မာပါးနပ္စြာႁဖင့္ ႁပသ ေပးသြားခဲ့ေလသည္။ အီစြတ္သည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူသားသမိုင္းတြင္ မည္သည့္အတန္းစာကိုမွ မသင္ယူခဲ့ဘူးသည့္ ပညာရွိႄကီးတဆူပင္ႁဖစ္ပါသည္။ ထိုေႂကာင့္ လူအခၽိဳ႔သည္ မိမိအလိုရွိသည့္ ပန္းတိုင္ကို ပညာၪာဏ္ရွိရွိ၊ လိမ္မာပါးနပ္စြာႁဖင့္လည္း သူ႔နည္းသူ႔ဟန္ႁဖင့္ ႄကံဆတီထြင္၊ ခၽၪ္းကပ္မႈမၽားႁပဳလုပ္ကာ အေရာက္ခၽီတက္ႏိုင္ႂကေႂကာင္းကို အနည္းငယ္ေဆြးေႏြးလိုသႁဖင့္ ကမBာေကၽာ္ ပံုေႁပာ ကဝိေမာ္ႄကီး အီစြတ္ ႏွင့္ သူ႔ပံုႁပင္မၽားအေႂကာင္းကို မိတ္ဆက္သေဘာေရးသားတင္ႁပလိုက္ရႁခင္းႁဖစ္ပါသည္။
